مرکز داده از جهات مختلفی به‌عنوان مهم‌ترین بخش شبکه محسوب می‌شود. مرکز داده در واقع مرکز کنترل و مدیریت شبکه بوده و تمامی تجهیزات سخت‌افزاری شبکه شامل سرورها، سوییچ‌ها، روترها و غیره در این محل قرار می‌گیرند. مرکز داده محلی است که برای ذخیره، نگهداری و مدیریت سرورهای کامپیوتری و اجزای مرتبط با آن استفاده می شود، طراحی و راه اندازی اتاق سرور و دیتاسنتر جزو خدمات ارائه شده توسط آرپانت می‌باشد. برپایی اتاق سرور و دیتاسنتر دارای استانداردها و نکات زیادی است که می‌بایست مورد توجه و دقت قرار بگیرند.
به طور کلی، یک مرکز داده ممکن است شامل صدها سرور باشد. سرورهایی که اغلب توانایی بروزرسانی سخت‌افزار و نرم‌افزار بدون راه‌اندازی مجدد، قابلیت پشتیبان‌گیری پیشرفته مکرر، امنیت بالا برای حفاظت از منابع، داده‌ها و حافظه و مدیریت آسان و همچنین ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاصی دارند، مرکز داده استاندارد اصلی‌ترین بخش یک شبکه ساخت‌یافته در مراکز امروزی است. نیاز به مدیریت متمرکز منابع، کاهش هزینه‌های نگهداری، مقابله مؤثر با تهدیدات امنیتی و حصول اطمینان از عملکرد صحیح و بلادرنگ تجهیزات به‌صورت 7/24، طراحی یک دیتاسنتر مناسب با ویژگی‌های مورد نیاز را اجتناب‌ناپذیر نموده است.
یک مرکز داده استاندارد از نظر TIA/ANSI از بخشهای متعددی تشکیل می‌گردد. ایجاد مکانی امن در جهت متمرکز کردن سرورهای شبکه و استفاده از منابع مشترک نگهداری، از عوامل مهم و تأثیرگذار پیشبرد کاری یک سازمان می‌باشند؛ لذا در این راستا مرکز داده ایجاد شده و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، اهداف اصلی در پیاده‌سازی مرکز داده عبارت‌اند از مقاومت سازه، ایمنی نفوذپذیری و اطمینان از صحت داده‌ها. دراین نوشتار مواردی که در طراحی و پیاده‌سازی اتاق سرور و دیتاسنتر استاندارد مبتنی بر استاندارد مدیریت امنیت اطلاعات مدنظر است، آورده شده است.

اجرای مرکز داده
اجرای مرکز داده شامل مراحلی است که قدم به قدم با رعایت استاندارد های تدوین شده انجام می شود. عدم رعایت استاندارد اتاق سرور و بی توجهی به نکات سبب عدم کار کرد صحیح آن می گردد. بنابراین در اجرای مرکز داده از نیروهای کارآمد و با تجربه استفاده می کنیم. اجرای مرکز داده شامل بخش های گوناگون است.
• طراحی مرکز داده
• عملیات ساختمانی یا ساخت مرکز داده
• پیاده سازی سیستم برق و تاسیسات
• نصب سیستم های کنترلی و امنیتی
• کابل کشی ساخت یافته
• نصب تجهیزات مرکز داده
• پیاده سازی سیستم های نرم افزاری

استاندارد سازی مرکز داده
در پی گسترش و ایجاد و تجهیز دیتاسنتر و اتاق های سرور و با توجه به نیاز به وجود معیارهای سنجش و استاندارد در زمینه نحوه ساخت و اجرا در سال 2005 موسسه صنایع مخابراتی با همکاری انیستیتوی استاندارد ملی امریکا تدوین یک استاندارد در زمینه دیتاسنتر و اتاق سرور را آغاز نمودند.
در استاندارد سازی اتاق سرور، نام استانداردها برگرفته از نام دو موسسه ANSI / TIA-942) American National Industry Association) بوده و شامل الزامات عملی در جهت بهینه سازی و بهبود دیتاسنتر و اتاق سرور که هدف آن جلوگیری از قطعی های احتمالی می باشد.
انجمن صنعت ارتباطات (TIA) به عنوان مرجع معتبری برای توسعه و تدوین استانداردهای صنعتی در حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات شناخته می‌شود. این انجمن که صلاحیت آن به عنوان یکی از “سازمان‌های توسعه استانداردها” به تایید موسسه استاندارهای ملی آمریکا رسیده است، از ۱۲ کمیته مهندسی و بیش از ۵۰۰ مشارکت کننده حقیقی و حقوقی بین‌المللی تشکیل شده است که به صورتی داوطلبانه و مبتنی بر اجماع نظر، دستورالعمل‌ها و استانداردهایی را برای زیرمجموعه‌های فناوری ارتباطات و اطلاعات، از جمله “مراکز داده و اتاق سرور” تدوین می‌کنند.
استاندارد سازی اتاق سرور دارای دسته بندی های چهارگانه می باشد که به ترتیب T1 که از درجه اهمیت کمتر تا T4 که پراهمیت ترین درجه بندی را دارا می باشد.

مهم ترین اقدامات اجرایی در رابطه با استانداردسازی اتاق سرور (مرکز داده)

مشخصات عمومی محیط اتاق سرور استاندارد
• مشخصات اتاق
• عایق بودن دیوارها، سقف و درها در برابر صدا
• بدون هیچ پنجره ای به خاطر امنیت و صدا
• سقف دو متر و هفتاد سانتی متر
• کف پوش آنتی استاتیک ( بدون موم ) برای کف کاذب
• درها با پهنای یک متر و ده تا یک متر و بیست و ارتفاع حداقل دو متر و نیم

پیشگیری از آتش سوزی در اتاق سرور استاندارد
• سیستم اعلام و اطفای حریق: سیستم هشدار دهنده توصیه می شود.
• افزایش احتمال آتش سوزی در صورتی که کابل ها یا سیستم های خنک کننده در مکانی یکسان در سقف یا در کف ترکیب شوند.

برنامه ریزی مواجه با حوادث در اتاق سرور استاندارد
• نصب افزودگی کافی.
• اطمینان از وجود سیستم های خنک کننده بکاپ.
• تجهیزات تهویه مطبوع در قالب طرح N+1.
• قابلیت ارتقا کافی، آنالیزشده و طراحی شده توام با سیستم های مکانیکی و الکتریکی.
• قابلیت خاموش کردن خودکار سیستم ها بر اساس مانیتورینگ دمای هوا.
• محاسبه زمانی که هنگام صدمه دیدن سیستم خنک کننده در طی آن دمای اتاق بالا می رود.
• طرح مناسب برای حذف آب ناشی از تقطیر کولرها، بوسیله نیروی گرانش یا پمپ.

هشدارها و امنیت در اتاق سرور استاندارد
• سیستم های هشدار دهنده.
• مانیتورینگ 24 ساعته شرایط محیطی و آگاهی بلادرنگ از بروز شرایط محیطی نا مناسب.
• مانیتورینگ پارامترهای متعدد سیستم های UPS و PDU و اطمینان از سطح عملکرد آنها.
• مانیتورینگ کلیه تردد های صورت گرفته با اتاق سرور و شناسایی ورود های غیر مجاز.
• هشدارها و امنیت در اتاق سرور.
• سیستم های هشدار دهنده.
• مانیتورینگ 24 ساعته شرایط محیطی و آگاهی بلادرنگ از بروز شرایط محیطی نا مناسب.
• مانیتورینگ پارامترهای متعدد سیستم های UPS و PDU و اطمینان از سطح عملکرد آنها.
• مانیتورینگ کلیه ترددهای صورت گرفته با اتاق سرور و شناسایی ورودهای غیرمجاز.

چیدمان تجهیزات در اتاق سرور استاندارد
• رک ها با فاصله کافی طبق مشخصات هر تولید کننده : حداقل یک متر و ده سانتی در اطراف هر وسیله و یک متر و بیست در راهرو بین رک ها
• رک های کامپیوتر مقاوم در برابر زلزله و اتصال به زمین مناسب
• حداکثر شدت میدان الکتریکی تجهیزات 300 وات در 30 سانتی متر مربع
• حداقل یک تلفن

سیستم خنک کننده استاندارد اتاق سرور در استاندارد سازی اتاق سرور
• سیستم توزیع هوا در کف اتاق پیشنهاد می شود: سیستم های داکت بندی شده مورد قبول هستند.
• در هر کدام از این سیستم ها، رک ها در پیکر بندی راهرو گرم / راهرو سرد قرار میگیرند.
• اگر در زیر کف قرار دارد، حداقل ارتفاع 60 سانتی متر باشد و کف کاذب برای تحمل وزن رک های سرور، تجهیزات بالا برنده و متحرک طراحی شده باشد.

سیستم های تهویه مطبوع اتاق سرور استاندارد
• تهویه هوا(AC)
• سیستم ویژه اتاق با رطوبت کنترل شده، می باشد.
• مستقل بوده و به سیستم ساختمان اصلی متصل نیست.
• دمای 22 درجه سانتی گراد و رطوبت 45% RH
• دستگاه حداقل 120 سانتی متر از سیستم رک کامپیوتر فاصله دارد، به این خاطر که تقطیر یا نشتی‌های دیگر به تجهیزات کامپیوتری آسیب نزند و دسترسی برای تعمیر ونگهداری ممکن باشد.
• دستگاه از سیستم آب سرد محوطه، اگر موجود باشد، استفاده می کند. معیارهای طراحی: دمای آب ورودی 8 درجه سانتی گراد و خروجی 16 درجه سانتی گراد.

سیستم های الکتریکی استاندارد اتاق سرور
• ظرفیت و کیفیت.
• پنل های مجزا و اختصاص یافته برای تجهیزات کامپیوتری.
• بررسی دقیق قدرت مورد نیاز تجهیزات برق اظطراری.
• عدم وجود تجهیزات گرمایشی در این مکان.
• طراحی مناسب PDU ها برای هر رک.
• اطمینان از وجود سیستم ارت مناسب.
• وجود ژنراتور های برق مستقل از دیگر بخش های ساختمان

در ادامه برای اینکه بدانید مرکز داده دارای چه بخش های است و این بخش ها به چه صورت ساخته می شوند با آرپانت همراه باشید...

● عملیات ساختمانی اتاق سرور:

  • کف کاذب اتاق سرور

  • سقف کاذب اتاق سرور

  • دیوار اتاق سرور

  • کفپوش اپوکسی (رنگ ضد حريق)

  • چاه ارت

  • شاسی رک

  • درب ایمنی ضد حریق اتاق سرور

● برق و تاسیسات اتاق سرور:

  • تابلو برق

  • ژنراتور

  • UPS منبع تغذیه

  • سیستم ارت

  • تهویه و کولینگ اتاق سرور

  • اعلام و اطفاء حریق اتاق سرور

  • سینی کابل و لدر

  • کابل کشی ساخت یافته

  • امنیت فیزیکی اتاق سرور

  • سیستم مانیتورینگ

● استقرار و اجرا فنی سرور ها و تجهیزات:

  • تنظیم و راه اندازی امور نرم افزاری اتاق سرور

  • تنظیمات روتر ها وسوییچ ها

  • نصب سیستم های عامل و سرویس ها

  • راه اندازی سیستم پشتیبان گیری در اتاق سرور

  • تهیه نقشه و مستندات سخت افزار ها

  • تهیه نقشه و مستندات نرم افزاری

  • تست اتاق سرور